Δεν είναι εύκολο στις μέρες μας να ξεκινήσει από το μηδέν ένας μεγάλος αγώνας. Κάποτε, ξεκινούσαν συνήθως από την επιμονή μερικών χαρισματικών τρελών.
31 Δεκεμβρίου 1979. Σαράντα χρόνια πίσω, ώρες πριν από την αλλαγή του χρόνου. Όπως σε όλα τα σπίτια, γιορτινές στιγμές με φίλους και συγγενείς, πολύ φαγητό και ευχάριστη διάθεση. Στην προκειμένη περίπτωση, το σπίτι όπου ξεκίνησε η ιστορία μας βρίσκεται στο Βέλγιο, με το κουδούνι της εξώπορτας να γράφει Jacky Ickx…
Μετρώντας ήδη 4 τρόπαια στο Le Mans και 2 δεύτερες θέσεις στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Formula 1, θα έλεγε κανείς ότι στον ήρωά μας δεν έλειπαν οι δυνατές συγκινήσεις. Και όμως, όταν κάποια στιγμή η τηλεόραση που βρισκόταν στο σαλόνι άρχισε να παίζει εικόνες από ένα νέο αγώνα, τόσο αυτός όσο και ένας από τους καλεσμένους του, ο Γάλλος ηθοποιός Claude Brasseur, έκατσαν να κοιτάνε αποσβολωμένοι.
Paris Dakar, ένα rally raid που ξεκινούσε κάτω από τον πύργο του Eiffel και κατέληγε στην πρωτεύουσα της Σενεγάλης. 10.000 χιλιόμετρα απόσταση. Από τον πολιτισμό, στη Σαχάρα της Αλγερίας, τις απέραντες εκτάσεις της Μπουρκίνα Φάσο, το Μαλί και την ακτή του Ελεφαντοστού. Οι άγριες αυτές εικόνες δεν άργησαν να συνεπάρουν και τους δύο. Τώρα, συνήθως κάθε νέα χρονιά, ο κόσμος σκέφτεται να αδυνατίσει, να αλλάξει δουλειά, να κάνει κάτι που δεν έκανε, καινούριο, στη ζωή του. Εδώ, δεν χρειάστηκε πολύ για να θέσουν αμφότεροι ένα κοινό στόχο. Του χρόνου να μην χρειαστεί να δουν τον αγώνα στην τηλεόραση αλλά να τον ζήσουν.
Σύντομα άρχισαν να ψάχνουν για αυτοκίνητο. Πιθανά όχι το μεγαλύτερο πρόβλημα, για εκείνη την εποχή… Από την Porsche, στην οποία ήταν εργοστασιακός οδηγός, δεν είχε να ελπίζει κάτι. Έχοντας όμως τις επαφές του, στράφηκε προς τα εκεί που θεώρησε πιο σωστό, στη Citroen. Το αγωνιστικό με το οποίο θα έπαιρναν μέρος στον αγώνα βρέθηκε. Ήταν η CX 2400 GTI, μία προσθιοκίνητη μπερλίνα που μπορεί να μην έκρυβε κάποια ιδιαίτερη αύρα γύρω της, διέθετε όμως υδροπνευματικές αναρτήσεις που θα βοηθούσαν.
Οι άνθρωποι της Citroen δεν χρειάστηκαν πολύ για να πειστούν. Η δημοσιότητα θα τους έκανε καλό. Επόμενη στάση, αυτός που θα βάλει τα χρήματα… Εκεί ο Ickx χτύπησε την πόρτα ενός Βέλγου φίλου του, John J. Goossens, ο οποίος τύχαινε να είναι ο υπεύθυνος marketing της Texaco! Τρίτη και τελευταία εταιρία, η Martini. Εδώ υπήρξε και ένα μεγάλο παρασκήνιο, που εν τέλει, βοήθησε και τις δύο πλευρές.
Τον καιρό εκείνο, ο Ickx ήθελε να σταματήσει από τους αγώνες αντοχής. Η Porsche, φυσικά, δεν καταλάβαινε το λόγο, για ένα τόσο επιτυχημένο οδηγό. Ταυτόχρονα, υποστήριζε τη Joest, που είχε αγοράσει μία 936 για να τρέξει στο Le Mans. Ε, η Martini δέχτηκε να τον χρηματοδοτήσει, υπό τον όρο όμως αυτός να τρέξει και στο επόμενο Le Mans. Για την ιστορία, στο Circuit de la Sarthe τερμάτισε δεύτερος. Εκεί, όμως, ξανάναψε η φλόγα μέσα του, που του χάρισε δύο ακόμα νίκες, το 1981 και 82.
Όταν το Γενάρη του 1981 οι Ickx και Brasseur στάθηκαν στη γραμμή της εκκίνησης, πολλοί τον είδαν ως σταρ σε αυτή τη διοργάνωση. Για τον ίδιο, ωστόσο, η μαγεία ξεκίνησε περνώντας τη Μεσόγειο. Αφήνοντας πίσω τη γνώριμη εικόνα της Ευρώπης και ξεκινώντας το μεγάλο ταξίδι-αγώνα, στη μαύρη ήπειρο. Εκεί είναι που ήρθαν πιο κοντά με τον Thierry Sabine, τον ιδρυτή και οργανωτή του Paris Dakar.
«Ο Thierry ήταν κάποιος με τεράστιο χάρισμα, ένας που γέμιζε με την παρουσία το δωμάτιο και τραβούσε όλη την προσοχή. Ένας ήρεμος ομιλητής. Μπορούσε να πείσει τον οποιονδήποτε για το τι ήθελε, αλλά ήταν και ηγέτης. Δεν ανεχόταν την έλλειψη σεβασμού. Κάθε πρωί θα μιλούσε μαζί μας κατά τη διάρκεια των συναντήσεων των οδηγών, με αυστηρό τρόπο. Μας έδειχνε τα εμπόδια και τις παγίδες στα road book, που διέθεταν μόνο γενικές κατευθύνσεις και αποστάσεις. Φυσικά εκείνες τις μέρες κανείς δεν είχε ακούσει για τα GPS, οδηγούσες μόνο με μια πυξίδα στο πλάι σου, ανά πάσα στιγμή. Και ολόκληρη η ομάδα απαρτιζόταν από ερασιτέχνες, για τους οποίους η περιπέτεια ήταν ο κύριος στόχος.
Κανείς από αυτούς δεν νοιαζόταν πραγματικά για τον ίδιο τον αγώνα. Σε αντίθεση με κάθε άλλη κούρσα που έκανα πριν, ο κανόνας του ότι «για να τελειώσεις πρώτος, πρέπει πρώτα να τελειώσεις!» δεν είχε ποτέ τόση σημασία όσο εδώ. Θυμάμαι τη συντροφικότητα μεταξύ αυτών που τερματίζαμε στο τέλος της ημέρας, στα bivouacs. Ήταν ένα φανταστικό συναίσθημα, δύσκολο να εξηγηθεί σε κάποιον που δεν το έχει αισθανθεί. Ήμασταν όλοι μαζί σε αυτό και θα έπρεπε να προχωρήσουμε μαζί. Ο Thierry Sabine στο ελικόπτερο από πάνω και κάτω εμείς, σαν τους πολεμιστές του, σε τροχούς, διασχίζοντας την έρημο».
Δυστυχώς, σε αυτή την πρώτη προσπάθεια, μία έξοδος κατέστρεψε το αγωνιστικό τους, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν. Και όμως, οι εμπειρίες που έζησαν μέσα σε τρεις εβδομάδες, οι επαφές με τους Τουαρέγκ και τους χωρικούς στην υποσαχάρια Αφρική, η αδρεναλίνη των ειδικών διαδρομών και τα ηλιοβασιλέματα, έμειναν ανεξίτηλα μέσα τους. «Θα επανέλθουμε του χρόνου»!
Πράγματι, το ραντεβού τους ανανεώθηκε για την πρώτη Ιανουαρίου του 1982. Μόνο που μαζί τους βρισκόταν πλέον η Mercedes, με μία 4×4 280 GE. Ο αγώνας αυτή τη φορά ήταν ακόμα μεγαλύτερος και αυτοί πιο έμπειροι, όχι μόνο ως προς τις οδηγικές ικανότητες του Ickx αλλά και στην ικανότητα πλοήγησης του Brasseur. Παρά τις 5 ώρες πέναλτι που έφαγαν γιατί έχασαν ένα checkpoint, κατάφεραν να ολοκληρώσουν τον αγώνα στην πέμπτη θέση. Ακόμα πιο ερωτευμένοι με την όλη φάση.
Πρώτη Ιανουαρίου 1983 και φυσικά το γνωστό δίδυμο πάλι στη γραμμή της εκκίνησης. Και η Mercedes 280 GE παρέα. Εκκινώντας μαζί με 385 ακόμα συμμετοχές, δεν άργησαν να ξεχωρίσουν από το σωρό. Για έναν αγώνα που μέτραγε μόλις 3 χρόνια, ο αριθμός των αγωνιζόμενων -και πολύ περισσότερο αυτός των θεατών- ξέφευγε από κάθε λογική. Ο μισός Γενάρης, διασχίζοντας 7 χώρες. Περισσότερα από 12.000 χιλιόμετρα, 5.210 εκ των οποίων να είναι ειδικές διαδρομές!
Εκείνη τη χρονιά το μενού συμπεριελάμβανε και την έρημο Ténéré. 400.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα άμμου. Απίστευτες εικόνες αλλά και ένα μικρό αεράκι να σβήνει μετά από λίγο τα ίχνη του καθενός… Και μία ισχυρή αμμοθύελλα, στην οποία χάθηκαν 40 ομάδες! Προς τιμήν του, ο Thierry Sabine προσωπικά βγήκε με το ελικόπτερο για να αναζητήσει όλα εκείνα τα πληρώματα που διέτρεχαν αντικειμενικό κίνδυνο, απλωμένα δεκάδες χιλιόμετρα στην έρημο. Και τους βρήκε, ένα προς ένα… Μετά από τέσσερις ολόκληρες ημέρες!
20 ημέρες από την έναρξη, ο τερματισμός. Οι Ickx/ Brasseur κατακτούν δικαίως την πρώτη θέση, με ένα Lada και ένα Range Rover να ακολουθούν. Για πρώτη φορά, ένας οδηγός Formula 1 νικά στο Paris Dakar. Με συνοδηγό όχι κάποιον από το Group B αλλά έναν ηθοποιό. Όλα τα φώτα της δημοσιότητας, πάνω τους.
Για τον Jacky Ickx δεν τίθεται ζήτημα. Θα επανέλθει και του χρόνου. Θέλει όμως η επιστροφή του να γίνει με την Porsche. Φυσικά, πέρα από μερικά αγωνιστικά 911 που έτρεχαν στο Safari Rally, η Porsche δεν είχε καμία επαφή με το αντικείμενο. Ο,τι δεν είχε άσφαλτο από κάτω… Παρόλα αυτά, δεν δυσκολεύτηκε να πείσει τη διοίκηση της εταιρίας να επενδύσει προς αυτή την κατεύθυνση. Ο ίδιος θα αναλάμβανε να διευθύνει το όλο project, ενώ η Rothmans άμεσα συμφώνησε να βάλει τα λογότυπά της, σε μία εικόνα που οι περισσότεροι σήμερα έχουμε χαραγμένη στη μνήμη.
«Η Porsche, εκείνη την εποχή, ήταν ακόμα μια οικογενειακή επιχείρηση. Από το μεγάλο αφεντικό Ferry Porsche, μέχρι το νεότερο μηχανικό, όλοι γνώριζαν όλους. Στα 10 χρόνια που έτρεχα για αυτούς είχα κάποιες εκπληκτικές εμπειρίες, από τα χιλιάδες χιλιόμετρα στους αγώνες αντοχής σε αυτή τη νέα περιπέτεια. Έχω δουλέψει πολύ σκληρά με τους ανθρώπους τους, οδηγώντας χιλιόμετρο μετά το χιλιόμετρο, για να αναπτύξω ένα αυτοκίνητο. Και με τη σειρά τους, μου έδωσαν αυτές τις αξιόπιστες μηχανές… Έτσι όταν ξεκίνησα με αυτό το project, ο Helmut Bott, ο οποίος ήταν επικεφαλής της έρευνας και ανάπτυξης, είχε τυφλή πίστη σε μένα. Έτσι, δημιουργήσαμε αυτό το ονειρικό μηχάνημα για το ράλι του Ντακάρ».
«Κάναμε το Dakar του ’84 με τρεις Porsche. Μία για εμένα και τον Claude, τη δεύτερη για τον René Metge και την τρίτη για το μηχανικό Roland Kussmaul, ο οποίος και ήταν υπεύθυνος για να παρέχει γρήγορη βοήθεια σε διάφορα θέματα. Για εφοδιαστική και τεχνική υποστήριξη είχαμε δύο φορτηγά Man με έξι μηχανικούς το καθένα. Συνολικά 18 άτομα, για τρία αυτοκίνητα, αν συμπεριλάβετε τους οδηγούς και τους πλοηγούς. Το οποίο είναι ένας μικρός αριθμός, σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές μας. Αυτοί οι ίδιοι ανταγωνιστές πίστευαν ότι η Porsche δεν θα αποτελούσε μεγάλη απειλή γι’ αυτούς. Ποτέ δεν πίστευαν ότι μία 911 θα μπορούσε να ανταπεξέλθει σε όλα τα εμπόδια που θα μας έδινε η Αφρική»!
Όπως αποδείχτηκε, η απόφαση των Γερμανών να συμμετάσχουν στον αγώνα ήταν σωστή. Οι Ickx και Brasseur, αντιμετωπίζοντας πολλά μηχανικά προβλήματα, δεν κατάφεραν να επιτύχουν τίποτα καλύτερο από μία έκτη θέση. Οι René Metge και Dominique Lemoyne, όμως, με τη δεύτερη 911, δεν είχαν κανένα πρόβλημα να κόψουν πρώτοι το νήμα του νικητή. Η Porsche ξεκίνησε να γράφει ένα ακόμα κεφάλαιο, σε ένα είδος αγώνων με το οποίο, μέχρι πρότινος, δεν είχε σχέση.
Η επόμενη χρονιά, πάλι με την 911, δεν τα πήγε καλά. Το 1986 όμως, οι Γερμανοί αποφάσισαν να κατεβάσουν κάτι πιο σπέσιαλ, την 959. Ένα αυτοκίνητο τεχνολογικά μπροστά από την εποχή του. Ενδεικτικά, στην έρημο Ténéré κατάφερε να κινείται με μέση ταχύτητα 230 χλμ./ώρα! Και πάλι ο Metge κατάφερε να πάρει την πρώτη θέση, μπροστά από τον Ickx. Δυστυχώς, για όσους έζησαν από κοντά εκείνο τον αγώνα, κανένας στον τερματισμό δεν χαμογελούσε. Στις 14 Ιανουαρίου κατέπεσε το ελικόπτερο του Thierry Sabine, με τον ίδιο και τέσσερις ακόμα διοργανωτές. Από το ατύχημα Δεν επέζησε κανείς.
Ο ίδιος ο Ickx είχε δηλώσει πως «πάνω απ’ όλα, είμαι λυπημένος για το γεγονός ότι δεν ήξερα τον Thierry περισσότερο. Ήταν αυτό το είδος ανθρώπου που θα συναντήσεις μόνο μία ή δύο φορές στη ζωή σου. Ήταν πολύ ιδιαίτερος! Χωρίς αυτόν και τον αγώνα του, όλη μου η ζωή θα είχε εξελιχτεί διαφορετικά. Θεωρούσε το Ράλι Ντακάρ ως ένα ευρωπαϊκό χέρι που έφτανε στην Αφρική και όχι το αντίστροφο. Ακόμη και όταν υποψιάζεσαι ότι είναι το αντίστροφο, κρίνοντας από την υποδοχή που είχαμε σε κάθε μέρος της Αφρικής! Η «τρίτη» καριέρα μου, στα rally raids, με εμπλούτισε περισσότερο ως άνθρωπο, από κάθε άλλη εμπειρία πριν από αυτήν. Εννοώ ότι γνωρίζεις τον εαυτό σου ως το πρόσωπο που πραγματικά είσαι. Και οι αξίες που υποστηρίζεις, επίσης. Η συνειδητοποίηση αυτών που είναι πραγματικά σημαντικά. Χωρίς τον Thierry θα το είχα χάσει αυτό. Δεν θα είχα κάνει ποτέ το άλμα και θα είχα χάσει την ουσία της ζωής».
Η Porsche δεν συνέχισε άλλη χρονιά στον αγώνα. Και ο συνοδηγός του, Brasseur, επίσης. Ο ίδιος ο αγώνας, πρακτικά, κινδύνεψε να μην επαναληφθεί. Ευτυχώς, χάρη στις προσπάθειες του πατέρα του Thierry, μπόρεσε να σταθεί ξανά στα πόδια του. Δεν ήταν όμως το ίδιο. Με τον καιρό το Paris Dakar συγκέντρωσε το ενδιαφέρον άλλων κατασκευαστών. Σαν αγώνας έγινε πιο επαγγελματικός. Η ιστορία όμως της πρώτης, αυθεντικής, νιότης του τελειώνει εδώ.
