Στις 13 Αυγούστου 1959 στη σουηδική πόλη Kristianstad παραδόθηκε το πρώτο αυτοκίνητο στον κόσμο με ζώνες ασφαλείας τριών σημείων, ένα Volvo PV544. Τα επόμενα 50 χρόνια, η ζώνη ασφαλείας τριών σημείων έσωσε πάνω από ένα εκατομμύριο ζωές σε ολόκληρο τον κόσμο…
Τραβήξτε, τεντώστε, κουμπώστε και σφίξτε. Με μια απλή κίνηση του χεριού η ζώνη ασφαλείας δένεται στη θέση της, περιορίζοντας τον κίνδυνο θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού σε ενδεχόμενο ατύχημα πάνω από 50%. Μέχρι σήμερα, η ζώνη ασφαλείας τριών σημείων παραμένει το πιο σημαντικό σύστημα ασφαλείας κάθε αυτοκινήτου. Πρόκειται για το πιο σημαντικό σύστημα ασφαλείας και το ευρύτερα διαδεδομένο στα 120 και πλέον χρόνια της ιστορίας του αυτοκινήτου. Η ζώνη ασφαλείας είναι αυτή που δένει τον άνθρωπο με το αυτοκίνητο. Και είναι αυτή που συγκρατεί τους επιβαίνοντες σε ένα αυτοκίνητο σε περίπτωση σύγκρουσης. Οι επιβαίνοντες συγκρατούνται στη θέση τους μέσα στο αυτοκίνητο και δεν κινδυνεύουν να χτυπήσουν μέσα στην καμπίνα ή να πεταχτούν έξω από το αυτοκίνητο σε πιο περίπλοκα ατυχήματα.
Ο Nils Bohlin κατανόησε τις δυνάμεις που αναπτύσσονται
Λέγεται ότι η πιο απλή λύση είναι συχνά και η καλύτερη. Χρειάστηκε, όμως, να φτάσουμε στη δεκαετία του 1950 για να εξελιχθεί η ζώνη ασφαλείας στη σημερινή της μορφή, και αυτό χάρη στον μηχανικό της Volvo Nils Bohlin. Στο παρελθόν είχαν χρησιμοποιηθεί και άλλοι τύποι ζώνης. Τη δεκαετία του 1930, οι Αμερικανοί γιατροί είχαν αρχίσει να θέτουν απαιτήσεις για τον εξοπλισμό των αυτοκινήτων με ζώνες ασφαλείας. Η πιο κοινότυπη λύση ήταν η ζώνη ασφαλείας δύο σημείων, αν και εμφανίστηκαν και κάποιες εκδόσεις ζώνης ασφαλείας τριών σημείων. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν προστάτευαν τους χρήστες αρκετά αποτελεσματικά και ιδιαίτερα στις υψηλές ταχύτητες. Ο Nils Bohlin – πρώην μηχανικός αεροπορίας – πριν έλθει στη Volvo είχε εργαστεί, μεταξύ άλλων, στην εξέλιξη εκτοξευόμενων καθισμάτων και κατανοούσε ήδη τις δυνάμεις που αναπτύσσονται σε μια σύγκρουση.
Οι ίδιες αρχές ισχύουν και σήμερα
Η ζώνη ασφαλείας πρέπει να απορροφά τις δυνάμεις σε συγκεκριμένα σημεία – γύρω από τη λεκάνη και τον θώρακα – εκεί που το ανθρώπινο σώμα είναι ισχυρότερο. Ταυτόχρονα πρέπει να δένεται και να ρυθμίζεται εύκολα. Οι πιο σημαντικές ιδιότητες της πρότασης του Nils Bohlin ήταν ότι το σύστημα συνδύαζε ένα τμήμα της ζώνης γύρω από τη μέση και ένα άλλο διαγώνια γύρω από το σώμα, η ζώνη έπιανε σε ένα χαμηλό σημείο πρόσδεσης πίσω από το κάθισμα, σχημάτιζε ένα σχήμα “V” με την κορυφή στραμμένη προς το δάπεδο και παρέμενε σταθερά στη θέση της χωρίς να μετακινείται υπό φορτίο.
Στη Σκανδιναβική αγορά, το Volvo PV544 και το Volvo Amazon (120) ήταν τα πρώτα μοντέλα που χρησιμοποιούσαν αυτή την νέα εφεύρεση. Η Volvo ήταν έτσι η πρώτη αυτοκινητοβιομηχανία που εφοδίασε τα αυτοκίνητά της με ζώνες ασφαλείας τριών σημείων ως στάνταρ εξοπλισμό. Η εφεύρεση κατοχυρώθηκε ως “ανοικτή πατέντα” ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα από κάθε ενδιαφερόμενο. Είχε γίνει ένα γιγαντιαίο βήμα για την ασφάλεια του αυτοκινήτου, παρ’ όλα αυτά η ζώνη ασφαλείας τριών σημείων δεν έγινε άμεσα ευρέως αποδεκτή. Χρειάστηκαν μερικά χρόνια ακόμα για να συνειδητοποιήσουν και οι άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες και ολόκληρη η αγορά του αυτοκινήτου πόσο αποτελεσματική ήταν η ζώνη στο να σώζει ζωές.
Η έρευνα της Volvo έπεισε τον κόσμο
Το 1963, η Volvo λανσάρισε τη ζώνη ασφαλείας τριών σημείων στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες αγορές. Πριν από την παρουσίαση, η Volvo έκανε μελέτες, δοκιμές και crash test αυτοκινήτων με διαφόρους τύπους ζώνης ασφαλείας. Τα αποτελέσματα ήταν σαφή και ξεκάθαρα: Η ζώνη ασφαλείας τριών σημείων της Volvo παρείχε την καλύτερη προστασία στους επιβαίνοντες.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1967, η Volvo παρουσίασε την επαναστατική “Έκθεση 28.000 ατυχημάτων” σε μια συνδιάσκεψη τροχαίας ασφάλειας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η έκθεση βασιζόταν στα δεδομένα από όλες τις συγκρούσεις στις οποίες είχαν εμπλακεί αυτοκίνητα Volvo στη Σουηδία σε μια περίοδο ενός έτους. Και εδώ τα συμπεράσματα ήταν απόλυτα σαφή – και ο κόσμος άρχισε τελικά να δίνει περισσότερη προσοχή. Η έκθεση έδειχνε καθαρά ότι η ζώνη ασφαλείας έσωζε ζωές, περιορίζοντας παράλληλα τους τραυματισμούς, σε ένα θεαματικό ποσοστό της τάξεως του 50-60%.
Σώθηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο ζωές
Σήμερα, η ζώνη ασφαλείας τριών σημείων τοποθετείται υποχρεωτικά στα αυτοκίνητα σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Volvo καθιέρωσε αυτό το σύστημα σαν στάνταρ, τόσο στα εμπρός όσο και στα πίσω καθίσματα, ήδη από το 1967. Η σύγχρονη ζώνη ασφαλείας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της παθητικής ασφάλειας ενός αυτοκινήτου λειτουργώντας σε συνδυασμό με άλλα συστήματα, όπως οι αερόσακοι, οι προεντατήρες και οι περιοριστές δύναμης.
Η ίδια η ζώνη ασφαλείας έχει τη σωστή θέση σε περίπτωση σύγκρουσης – ο προεντατήρας σφίγγει τη ζώνη γύρω από τη λεκάνη. Στη συνέχεια υποχωρεί ακριβώς την κατάλληλη στιγμή, έτσι ώστε το σώμα να συγκρατείται με τον ηπιότερο δυνατό τρόπο. Και όλα αυτά σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου. Είναι δύσκολο να υπολογίσουμε πόσες ακριβώς ζωές έχει σώσει η ζώνη ασφαλείας – δεν υπάρχουν τυποποιημένα διεθνώς στοιχεία για την τροχαία ασφάλεια. Υπολογίζεται, όμως, ότι πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι χρωστούν τη ζωή τους[i] στη ζώνη ασφαλείας, ενώ πολύ περισσότεροι είναι οι άνθρωποι που γλίτωσαν κάποιο σοβαρό τραυματισμό.
Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες
Η χρήση της ζώνης ασφαλείας εξακολουθεί να είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την ασφάλεια των επιβαινόντων στα αυτοκίνητα. Και σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχουν ακόμα τεράστιες δυνατότητες. Η ζώνη ασφαλείας χρησιμοποιείται διαφορετικά στα διάφορα μέρη του κόσμου και στις διάφορες χώρες. Η ζώνη ασφαλείας τριών σημείων σώζει ζωές για περισσότερα από 50 χρόνια – και θα συνεχίσει να σώζει ζωές στο ορατό μέλλον. Και όσο περισσότερο χρησιμοποιείται τόσο αυξάνεται η διαφορά.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπολογίζεται ότι κάθε ποσοστιαία μονάδα στην αύξηση της χρήσης της ζώνης ασφαλείας θα έσωζε 270 ζωές ετησίως[ii]. Μελέτες στην Ευρώπη δείχνουν ότι θα μπορούσαν να σωθούν άλλες 7.000 ζωές αν όλες χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέβαζαν το ποσοστό χρήσης της ζώνης ασφαλείας στα υψηλότερα επίπεδα. Ενώ οι δυνατότητες είναι ακόμα μεγαλύτερες σε Αφρική, Ασία και Νότιο Αμερική, όπου ο αριθμός των αυτοκινήτων αυξάνεται πολύ γρήγορα.
Πηγή: Volvo Hellas
