Πίσω από τη δόξα των μεγαλύτερων αγώνων θαρρείς πως υπάρχει ένας σκοτεινός, απαράβατος κανόνας. Δεν υπάρχει διοργάνωση που να μην κρύβει μαύρες σελίδες στην ιστορία της.
Mille Miglia, Targa Florio, Nurnburgring, αγώνες ράλι αλλά και πίστες Grand Prix. Ικανοποιώντας την άσβεστη δίψα των ανθρώπων για την αδρεναλίνη που προσφέρει η ταχύτητα και ο κίνδυνος, υπάρχουν ορισμένες διοργανώσεις που ξεχωρίζουν από τις άλλες. Συνήθως είναι οι πιο δύσκολες, αυτές που απαιτούν όχι μόνο ικανότητες αλλά και ρίσκα για να διακριθείς. Ανταμείβουν με μεγάλους θριάμβους, έχουν όμως να διηγηθούν και μερικές πολύ σκληρές, σκοτεινές ιστορίες. Τα δύο κύρια συστατικά δηλαδή που ταΐζουν τους μύθους τους.
Αυτό ακριβώς ισχύει και για το Le Mans, τον παλαιότερο και πιο διάσημο αγώνα αντοχής στον πλανήτη. Για διοργάνωση που κρατάει από το 1923 και σημειώνει μία με δύο απώλειες ετησίως (τουλάχιστον μέχρι πριν από κάποια χρόνια…) η λίστα των θυμάτων που μετρά είναι τραγικά μεγάλη. Πιθανά μεγαλύτερη από κάθε άλλο αγώνα. Και αυτό που βαρύνει περισσότερο είναι η τραγωδία του 1955.
Πρωταγωνιστής σε αυτή, ο Γάλλος Pierre Levegh, ένας ηλικιωμένος ουσιαστικά οδηγός, 49 ετών, ο οποίος όμως τράβηξε το ενδιαφέρον της Mercedes, οδηγώντας τρία χρόνια πριν μία Talbot-Lago επί 23 συναπτές ώρες στον ίδιο αγώνα, μη δεχόμενος να αντικατασταθεί από το δεύτερο οδηγό της ομάδας του! Η ιστορία αυτή του εξασφάλισε μία θέση στη διαστημική 300 SLR, την ίδια χρονιά που ο Stirling Moss έχτιζε το θρύλο του με ένα αντίστοιχο αγωνιστικό στο Mille Miglia.
Μπροστά από την εποχή της, η 300 SLR διέθετε ένα πλαίσιο-χωροδικτύωμα και αμάξωμα από μαγνήσιο, ότι πιο εξελιγμένο είχε να επιδείξει η αεροδιαστημική τεχνολογία. Με ειδικό βάρος μόλις 1,8 gr/cm3, σχεδόν 50% ελαφρύτερο από το αλουμίνιο, το μαγνήσιο εξασφάλιζε συνολικό βάρος 880 κιλών. Κάτω από το καπό εδραζόταν ο ίδιος V8 που χρησιμοποιούσε και η W196, το μονοθέσιο Formula 1 της Mercedes, με ελαφρά μεγαλύτερο κυβισμό όμως και ισχύ 310 έναντι 290 ίππων.
Τα νούμερα αυτά μπορεί σήμερα να μην ενθουσιάζουν, για να έχει όμως κανείς μία πιο αντικειμενική εικόνα θα πρέπει να υπολογίζει ότι το 290 χιλιομέτρων τελικής ταχύτητας αγωνιστικό χρησιμοποιούσε όχι δισκόφρενα αλλά αεριζόμενα ταμπούρα, με μία επιπλέον βοήθεια από ένα αερόφρενο! Επίσης, την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν ζώνες ασφαλείας, καθώς οι πιλότοι προτιμούσαν σε περίπτωση ατυχήματος να “εκτοξευθούν” από το όχημα, παρά να μείνουν μέσα και να καούν, καθώς δεν υπήρχαν ντεπόζιτα ασφαλείας… Τέλος, η ίδια η πίστα παρέμενε σχεδόν στα ίδια επίπεδα του 1923, με αμφίβολης ποιότητας οδόστρωμα και χωρίς κανένα προστατευτικό μέσο.
Το συμβάν που θα έκανε τη Mercedes να παρατήσει το μηχανοκίνητο αθλητισμό συνέβη στον 35ο γύρο, περνώντας τη γραμμή της εκκίνησης. Ο Levegh, με το αυτοκίνητο νούμερο 20 ακολουθούσε τη Jaguar του Mike Hawthorn, με τον τελευταίο να έχει μόλις προσπεράσει από αριστερά το πιο αργό Austin-Healey 100 του Lance Macklin. Εκείνη τη στιγμή ο Hawthorn πρόσεξε το σήμα από τα pits που τον καλούσε μέσα και αντί να το αφήσει για τον επόμενο γύρο, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει όλη τη δύναμη των πρωτοποριακών δισκόφρενων που φορούσε η D-Type του για να σταματήσει δεξιά. Βλέποντας ο Macklin την κίνηση αυτή φρέναρε αστραπιαία, σηκώνοντας ένα μικρό σύννεφο σκόνης και έστριψε το τιμόνι αριστερά, για να ανοιχτεί να τον αποφύγει, έχοντας σχεδόν χάσει τον έλεγχο του αυτοκινήτου του. Δυστυχώς από πίσω ερχόταν ο Levegh με πολύ υψηλότερη ταχύτητα, σχεδόν 240 χλμ./ώρα.
Ο οδηγός της Mercedes δεν μπορούσε να κάνει τίποτα. Χτύπησε με ορμή το πίσω αριστερό μέρος του Austin-Healey και απογειώθηκε, με κατεύθυνση την εξέδρα. Το τι ακολούθησε είναι δύσκολο να περιγραφεί. Χτυπώντας στο έδαφος το αυτοκίνητο έγινε κομμάτια που θέρισαν κυριολεκτικά το πλήθος. Το καπό αποκεφάλισε αρκετούς, σαν γκιλοτίνα, ενώ ολόκληρος ο μπροστινός άξονας που αποκολλήθηκε, πήρε στο διάβα του μία ολόκληρη σειρά.
Σαν να μην έφταναν αυτά, το ρεζερβουάρ των 70 γαλονιών (308 λίτρων) με το ειδικής σύνθεσης μίγμα καυσίμου εξερράγη, δημιουργώντας μια πύρινη κόλαση μέσα στο σφιχτά καθισμένο πλήθος. Η θερμοκρασία μάλιστα που αναπτύχθηκε ήταν αρκετή για να αναφλεγεί και το μαγνήσιο του αμαξώματος, κάνοντας την κατάσταση εφιαλτική. Χωρίς να γνωρίζουν πως θα την αντιμετωπίσουν, οι πυροσβέστες έριχναν νερό επάνω στο φλεγόμενο μέταλλο, χειροτερεύοντας έτσι τα πράγματα. Η χαρακτηριστική λευκή λάμψη της φλόγας και μία θερμοκρασία που φτάνει στους 3.1000 C δημιουργούσε εικόνες αποκάλυψης. Μέχρι να σβήσει και να πλησιάσουν κοντά, πέρασαν αρκετές ώρες…
Ο αγώνας δεν διεκόπη, με κύρια αφορμή ότι αν έφευγε μαζικά όλο αυτό το πλήθος, δεν θα μπορούσαν τα ασθενοφόρα να μεταφέρουν τραυματίες… Ο τραγικός απολογισμός μιλά για 84 νεκρούς και πάνω από 120 τραυματίες. Μεταξύ των νεκρών και ο Levegh, που εκτινάχθηκε μεν από το αυτοκίνητο αλλά υπέστη σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις κατά τη σύγκρουση με το έδαφος.
Το ίδιο βράδυ στο στρατόπεδο της Mercedes αποφασίστηκε για λόγους πένθους και σεβασμού προς τους θεατές που έχασαν τη ζωή τους να διακόψουν τον αγώνα. Κάλεσαν λοιπόν στα pits τις άλλες δύο 300 SLR (που οδηγούσαν τον αγώνα, με διαφορά 2 γύρων μπροστά από τις Jaguar). Το ίδιο ζήτησαν και από τους Άγγλους, η Jaguar όμως αποφάσισε να συνεχίσει, κατακτώντας τελικά τη νίκη με τον ίδιο το Hawthorn. Αυτός, μάλιστα, δεν είχε καν τη διακριτικότητα να μην πανηγυρίσει με την παραδοσιακή σαμπάνια του νικητή, προκαλώντας το κοινό αλλά και το γαλλικό τύπο να γράψει διάφορα επικριτικά σχόλια εναντίον του.
Το τραγικό αυτό συμβάν αποτέλεσε την αφορμή να απαγορευτούν οι αγώνες σε αρκετές χώρες, σε πίστες που δεν πληρούσαν κάποια συγκεκριμένα στάνταρ ασφαλείας. Το ίδιο το Le Mans έσπευσε να αναβαθμιστεί, ξεκινώντας από τα pits που μέχρι τότε βρίσκονταν κανονικά μέσα στην ευθεία της εκκίνησης! Όσο για τη Mercedes, έτρεξε όσους αγώνες απέμεναν μέσα στη χρονιά και στο τέλος του 1955 πήρε την ιστορική απόφαση να αποσύρει τα ασημένια βέλη από τους αγώνες, επιστρέφοντας πολλά χρόνια μετά, στη δεκαετία του 1980.
